Ιστορία & Τέχνη
Η Ερεσός βρίσκεται στο δυτικό άκρο της Λέσβου, νησιού του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Αναφέρεται ότι ιδρύθηκε τον 11ο π.Χ. αιώνα και πήρε το όνομά της από τον Έρεσο, γιο του Μάκαρα, μυθικό βασιλιά της Λέσβου, όνομα που διατηρεί συνεχώς από τότε.
Αρχαιολογικοί χώροι και ευρήματα Προϊστορικής, Κλασικής, Ρωμαϊκής, Βυζαντινής και Μεσαιωνικής προέλευσης, διάσπαρτα στην ευρύτερη περιοχή, μαρτυρούν τη συνεχή ιστορική παρουσία της για τρεις χιλιάδες χρόνια.
Στην Ερεσό, τον 6ο π.Χ. αιώνα, γεννήθηκε η λυρική ποιήτρια Σαπφώ, η "δέκατη μούσα", κατά τον Πλάτωνα. Ίσως από την Ερεσό εμπνεύστηκε τους παρακάτω στίχους που τόσο όμορφα μεταφράζει ο Οδυσσέας Ελύτης, παιδί της Λέσβου άλλωστε κι αυτός:
" όταν ο ήλιος έχοντας βασιλέψει πια, η σελήνη μ' ένα κόκκινο θάμπος ξεπροβάλλει * όλα τ' αστέρια γύρω της να εξαφανίσει, κι ένα φέγγος απλώνει ως πέρα στ' αλμυρό το πέλαγος και στους αγρούς με τα χιλιάδες άνθη * τότε που η δρόσο λαμπερή σταλάζει, ζωντανεύουν τα ρόδα και το τρυφερό μυρώνι και το ζαμπάκι με τη δυνατή ευωδιά,"
Από την Ερεσό κατάγεται επίσης ο Θεόφραστος, σπουδαία προσωπικότητα του 4ου π.Χ. αιώνα, πατέρας της βοτανικής, μαθητής και διάδοχος του Αριστοτέλη στο Λύκειο των Αθηνών.
ΣΗΜΕΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Τμήματα προελληνικού τείχους, μικρή ρωμαϊκή δεξαμενή και ερείπια μεσαιωνικών πυργίσκων σώζονται στο λόφο Βίγλα, όπου ήταν χτισμένη η ακρόπολη της αρχαίας πόλης της Ερεσού.
Στο μικρό Αρχαιολογικό Μουσείο, θα θαυμάσετε ευρήματα της Κλασικής, Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής περιόδου, όπως νομίσματα, αγγεία, επιτύμβια ανάγλυφα, επιγραφές.
Ζητήστε από τις φύλακες να σας δείξουν την άγκυρα του τούρκικου δίκροτου, που πυρπόλησε ο Δ. Παπανικολής στον όρμο της Ερεσού το 1821.
Η σύγχρονη εκκλησία του οικισμού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ανδρέα, επίσκοπο Κρήτης και έξοχο υμνογράφο της βυζαντινής μουσικής. Στο πίσω μέρος του ναού βρίσκεται το κουβούκλιο όπου έχει ενταφιαστεί ο άγιος το 740 π.χ. και τιμάται στις 4 Ιουλίου.
Ακριβώς δίπλα βρίσκονται τα ερείπια τρίκλιτης Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής του 5ου μ.Χ. αιώνα, με υπέροχα ψηφιδωτά που πρόσφατα έχουν συντηρηθεί.
Στο Δυτικό άκρο της παραλίας, στη θέση Αφεντέλι, θα βρείτε τα ερείπια του Παλαιοχριστιανικού Ναού, ρυθμού Βασιλικής.
Μην ξεχάσετε μια βόλτα στον παραδοσιακό οικισμό της Ερεσού (4 χιλ. από την Σκάλα Ερεσού). Περιπλανηθείτε στα δρομάκια του, ανακαλύψτε τις παλιές πέτρινες βρύσες, δείτε τα ξυλόγλυπτα τέμπλα της Αγίας Ειρήνης και της Παναγίας και ξεκουραστείτε στην όμορφη πλατεία με τα παραδοσιακά καφενεία και ταβερνάκια.
Δύο αξιόλογα μοναστήρια της περιοχής, σε σχετικά κοντινή απόσταση από την Ερεσό είναι η Μονή Υψηλού και η Μονή Περιβολής, με σημαντικά ιστορικά κειμήλια και εξαιρετικές τοιχογραφίες. Θα χρειαστείτε αυτοκίνητο για να τα επισκεφτείτε.
ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ
Πηγαίνοντας μια βόλτα ως το γραφικό λιμανάκι και το ξωκλήσι της Παναγιούδας, θα συναντήσετε μια σειρά από μοντέρνα γλυπτά εμπνευσμένα από τη λυρική ποιήτρια Σαπφώ. Είναι αποτέλεσμα Συμποσίου Γλυπτικής που πραγματοποιήθηκε στην Ερεσό το καλοκαίρι του 2006. Επώνυμοι γλύπτες όπως ο Θόδωρος Παπαγιάννης, ο Γιώργος Χουλιαράς, ο Κυριάκος Ρόκος και ο Λουκάς Λουκίδης δημιούργησαν τα γλυπτά τους στην Ερεσό και τα τοποθέτησαν στα σημεία που οι ίδιοι επέλεξαν.
